Om 8.00 uur ’s ochtends zijn we al in Lourdes. Buiten Staf, die het plaatsje al eens bezocht een 30 jaar geleden, is dit voor ons een ontdekking. Gelukkig waren we  zo vroeg dat de meeste souvenirshops zich nog niet hadden uitgestald. Het bedevaartsoord baadt daarmee in een relatief serene sfeer. Vlak voor het heiligdom zien we een stoet van wél 100 kleine trolleys vertrekken, elk getrokken door een vrijwilliger. De meeste van de jongens en meisjes zijn amper 20. In de trolley zit een bedevaarder, de meesten minstens vier keer ouder. Ze worden allen netjes naar binnen gereden, worden naar de mis gebracht en moeten dan poseren voor een groepsfoto. Het valt me trouwens op hoeveel vrijwilligers hier wel aan de slag zijn.

We bezoeken als eerste de crypte op het niveau van de begane grond. Vooral de fijnheid van de neo-byzantijnse mozaïeken vallen me enorm op. Al wat niet gedecoreerd is met mozaïeken is volgehangen met ex-voto’s van mensen die dankbaar zijn voor een genezing of gewoon bescherming vragen voor hun gezin of zichzelf. Op de tweede verdieping een soortgelijk tafereel... héél de zaak is behangen met dankbetuigingen... en op de derde verdieping van het heiligdom... net hetzelfde tafereel. Onze Lieve Vrouwke moet het behoorlijk druk hebben gehad al die jaren. Zelf kom ik hier niet om een gust te vragen maar ben gewoon héél dankbaar voor de onmetelijk diepe ervaring die ik de voorbije drie maanden mocht meemaken. Heb ik dat dan aan haar te danken? Zijn het dan niet mijn eigen voeten die me tot in Santiago hebben gedragen.... zeker wel... maar vanwaar zouden dan mijn kracht en doorzetting komen?! Waarom doet dan niet iedereen een tocht tot het einde van Europa als het enkel een kwestie van stappen zou zijn?

Aan de grot is een misviering bezig... ik loop door tot aan de plaats waar je een kaarsje kan branden. Ik heb al de mensen in gedachten die het zeker kunnen gebruiken... en die zijn met véél.

Ook de kruisweg hebben we volledig gestapt. De monumentale beelden spreken me niet écht aan. Ze zijn allemaal volledig goud/bronsachtig geschilderd... indien men de patina van de tijd er gewoon had laten opzitten, zouden ze veel beter blenden in de achtergrond van het park en waarschijnlijk véél sterker tot mij spreken.

Bij het afronden van de Kruisweg lopen we nog even terug naar de hoogste verdieping van de kerk van waaruit we een impressionante stoet zien binnenlopen. Vooraan een aantal vlaggendragers, gevolgd door een plechtige rij van ridders van de Orde van Malta, heren in het wit met cape en Malteserkruis, Dames in het zwart, eveneens met cape en kruis. Ze dragen bovendien een coiffe zoals ik die al zag in Logogno. Het gezelschap werd gevolgd door een stoet van minstens 120 priesters die op hun beurt op de hielen werden gezeten door andere priesters, met bisschopsmijter. Inderdaad zelfs hier is niet iedereen gelijk... en men houdt er blijkbaar aan om dat verschil ook duidelijk te laten blijken. Helemaal achteraan komt de collega met mijter én met een staf! Hij is duidelijk de baas... hij zegent vlot alle mensen die daar om vragen en baant zich door de enorme menigte een weg naar de grot.

Bij het verlaten van het heiligdom zijn nu wél alle souvenirshops open. Je kan je gewoon niet inbeelden wat hier allemaal te koop wordt aangeboden! Mariabeelden in alle vormen en maten. Sommige in massief hout gesneden en andere hol in plastiek. Het zijn flesjes waar men wijwater kan in opslaan. Net zoals in de wijnrekken in de supermarkt zijn ze verkrijgbaar in alle mogelijke volumes... afhankelijk van je eigen verbruik... ook net zoals de wijn in het warenhuis. Het geheel doet natuurlijk afbreuk aan wat er hier zich eigenlijk afspeelt.... mensen die hun grootste verwachtingen leggen in de schoot van en terecht hun diepste vertrouwen stellen in een persoon die ze, ondanks het feit ze nooit in levenden lijve gezien te hebben, toch zo concreet in hun leven voelen. En dat gevoel is ook mij niet vreemd.